ATVSLĐ Khi Tiếp Xúc Bức Xạ: Hướng Dẫn Chi Tiết Theo Quy Định Pháp Luật Mới Nhất

Bức xạ ion hóa, dù mang lại nhiều lợi ích to lớn trong y tế, công nghiệp hay nghiên cứu nhưng cũng tiềm ẩn những nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe người lao động. Đảm bảo An toàn Vệ sinh Lao động (ATVSLĐ) với công việc tiếp xúc bức xạ không chỉ là trách nhiệm pháp lý của người sử dụng lao động mà còn là yếu tố sống còn bảo vệ nguồn nhân lực. Vậy hãy cùng tìm hiểu các quy định pháp luật hiện hành và các giải pháp thực tiễn về ATVSLĐ khi tiếp xúc bức xạ để xây dựng môi trường làm việc an toàn, bền vững.

Tổng quan về bức xạ ion hóa và tác động đến người lao động

Bức xạ ion hóa bao gồm các loại tia như tia X, tia gamma, hạt alpha, beta, neutron… Công việc tiếp xúc bức xạ phổ biến trong các lĩnh vực:

• Y tế: Kỹ thuật viên X-quang, CT-scan, xạ trị, y học hạt nhân.

• Công nghiệp: Kiểm tra không phá hủy, đo mức, đo độ dày, khử trùng.

• Nghiên cứu: Các phòng thí nghiệm vật lý hạt nhân, sinh học phóng xạ.

Tiếp xúc bức xạ quá mức cho phép có thể gây ra các tác động sinh học, từ các hiệu ứng tất định (như bỏng da, đục thủy tinh thể, suy tủy) đến các hiệu ứng ngẫu nhiên (như ung thư, đột biến gen), tùy thuộc vào liều lượng và thời gian phơi nhiễm.

Khung pháp lý về ATVSLĐ khi tiếp xúc bức xạ

Tại Việt Nam, việc kiểm soát an toàn bức xạ và bảo vệ người lao động được quy định chặt chẽ, chủ yếu dựa trên:

Luật An toàn, vệ sinh lao động số 84/2015/QH13 (Luật ATVSLĐ)

Luật này xác định rõ quyền và nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động. Trong đó có quy định về các biện pháp phòng ngừa, kiểm soát các yếu tố nguy hiểm, có hại tại nơi làm việc. Bức xạ ion hóa được xem là yếu tố nguy hiểm, có hại đặc thù cần phải được kiểm soát nghiêm ngặt.

Luật năng lượng nguyên tử 2008 và các văn bản hướng dẫn

Đây là khung pháp lý cốt lõi. Trong đó, Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan quản lý chuyên ngành, ban hành các quy chuẩn, thông tư về an toàn bức xạ. Các văn bản điển hình bao gồm:

Thông tư của Bộ KH&CN: Quy định chi tiết về việc cấp giấy phép tiến hành công việc bức xạ, khai báo nguồn, và các yêu cầu kỹ thuật về an toàn.

Quy định về sức khỏe và bệnh nghề nghiệp

Bộ Y tế ban hành các quy định về khám sức khỏe, đặc biệt là khám sức khỏe định kỳ cho người lao động tiếp xúc với các yếu tố có hại, trong đó có bức xạ.

Bệnh nghề nghiệp: Phơi nhiễm bức xạ quá mức được xem xét là một yếu tố dẫn đến bệnh nghề nghiệp.

>> Xem thêm: An Toàn Lao Động Trong Xây Dựng: Bảo Vệ Năng Suất Từ Gốc

Các biện pháp ATVSLĐ khi tiếp xúc bức xạ bắt buộc

Để đảm bảo tuân thủ pháp luật và an toàn tuyệt đối, người sử dụng lao động phải thực hiện các biện pháp sau:

Kiểm soát liều lượng (ALARA Principle)

Nguyên tắc cốt lõi trong an toàn bức xạ là ALARA (As Low As Reasonably Achievable) – Liều lượng càng thấp càng tốt. Việc kiểm soát dựa trên 3 yếu tố cơ bản:

• Khoảng cách: Giữ khoảng cách tối đa có thể với nguồn phóng xạ (Cường độ bức xạ giảm theo bình phương khoảng cách).

• Che chắn: Sử dụng các vật liệu che chắn thích hợp như chì, bê tông, nước để hấp thụ bức xạ.

• Thời gian: Giảm thiểu thời gian tiếp xúc với nguồn phóng xạ.

Quản lý người lao động bức xạ

Người sử dụng lao động phải có danh sách NLĐ Bức Xạ được phê duyệt và tuân thủ các quy định nghiêm ngặt:

• Đào tạo an toàn bức xạ: NLĐ phải được đào tạo và cấp chứng chỉ về an toàn bức xạ theo quy định của Bộ KH&CN trước khi làm việc.

• Khám sức khỏe định kỳ: Tổ chức khám sức khỏe chuyên sâu trước khi bố trí công việc, và khám định kỳ theo tần suất quy định (thường là 6 tháng/lần) do BYT quy định.

• Trang bị phương tiện bảo hộ cá nhân: Cung cấp đầy đủ và phù hợp (áo chì, kính chì, găng tay chì…) theo tính chất công việc.

Giám sát và đánh giá liều lượng

Đây là biện pháp pháp lý và kỹ thuật quan trọng nhất.

• Quan trắc môi trường lao động: Người sử dụng lao động phải định kỳ (thường là hàng năm) thực hiện quan trắc môi trường lao động (theo Nghị định 44/2016/NĐ-CP) tại nơi làm việc để đánh giá mức độ bức xạ.

• Giám sát liều lượng cá nhân: Mỗi NLĐ bức xạ bắt buộc phải được trang bị và sử dụng Liều kế Cá nhân. Liều kế phải được kiểm định và đọc kết quả định kỳ (hàng tháng hoặc quý) bởi đơn vị có chức năng.

Hồ sơ liều lượng cá nhân phải được lưu trữ và báo cáo cho cơ quan quản lý nhà nước. Liều giới hạn đối với NLĐ Bức Xạ (theo quy chuẩn) là không được vượt quá 20mSv/năm, tính trung bình trong 5 năm liên tiếp, và không quá 50mSv trong bất kỳ năm nào.

Xử lý sự cố bức xạ

Phải xây dựng và thường xuyên diễn tập các quy trình ứng phó khẩn cấp đối với các sự cố mất nguồn, rò rỉ hoặc phơi nhiễm bức xạ ngoài ý muốn. Quy trình này phải được các cơ quan quản lý chuyên ngành phê duyệt.

>> Xem thêm: Tăng Cường An Toàn Lao Động Trong Kinh Doanh Khí: Yêu Cầu Pháp Lý Và Bí Quyết Từ HTB LASAFCO

Kết luận

ATVSLĐ khi tiếp xúc bức xạ là một lĩnh vực chuyên sâu. Nó đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa tuân thủ pháp luật nghiêm ngặt và áp dụng các giải pháp kỹ thuật tiên tiến. Việc đầu tư vào an toàn bức xạ không chỉ là bảo vệ người lao động khỏi nguy cơ bệnh tật, mà còn là bảo vệ uy tín, sự ổn định và tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp. Liên hệ ngay HTB LASAFCO để được tư vấn huấn luyện ATVSLĐ với những ngành nghề đặc biệt này nhé!

HTB LASAFCO – Chất lượng là cam kết, sự hài lòng là kết quả.

• Địa chỉ: Số 84 ngõ 255 Lĩnh Nam, P. Vĩnh Hưng, Hà Nội

• Văn phòng giao dịch: LK14-TT2, 96-96B Nguyễn Huy Tưởng, P. Thanh Xuân Trung, Hà Nội

• Văn phòng tại Quảng Ninh: Lô HA 13-1 khu Little Việt Nam, P. Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh

• Hotline: 093 333 11 81

• Email: info@htblasafco.com