An Toàn Khi Sử Dụng Thiết Bị Điện: Chìa Khóa Phòng Ngừa Tai Nạn Cho Doanh Nghiệp

Tai nạn điện dù xảy ra ở quy mô gia đình hay môi trường sản xuất công nghiệp đều để lại hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản. Chính vì thế, việc nắm vững các nguyên tắc và biện pháp an toàn khi sử dụng thiết bị điện không chỉ là trách nhiệm của mỗi cá nhân mà còn là yêu cầu pháp lý bắt buộc đối với mọi tổ chức, doanh nghiệp. Bài viết này sẽ đi sâu vào tầm quan trọng của việc đảm bảo an toàn sử dụng thiết bị điện trong môi trường làm việc. Đồng thời nhận diện những nguy cơ thường gặp và cung cấp các giải pháp phòng ngừa toàn diện.

Tầm quan trọng của việc đảm bảo an toàn khi sử dụng thiết bị điện

Điện giật, cháy nổ do chập điện hay hỏa hoạn từ thiết bị quá tải là những rủi ro hiện hữu mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng có thể đối mặt. Thống kê cho thấy, tai nạn lao động liên quan đến điện luôn chiếm một tỷ lệ đáng kể và thường gây ra những tổn thương vĩnh viễn hoặc tử vong.

Bảo vệ con người và tài sản

Nguyên tắc cốt lõi của an toàn khi sử dụng thiết bị điện là bảo vệ mạng sống người lao động. Một hệ thống điện an toàn, các thiết bị được vận hành đúng cách sẽ loại bỏ nguy cơ điện giật, bỏng do hồ quang điện. Đồng thời, đây cũng là cách tốt nhất để bảo vệ cơ sở vật chất khỏi hư hỏng, cháy nổ.

Tuân thủ pháp luật và tiêu chuẩn ngành

Tại Việt Nam, các văn bản pháp luật như Thông tư 05/2021/TT-BCT và Nghị định 62/2025/NĐ-CP (và các văn bản pháp luật hiện hành khác) quy định rõ trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc tổ chức huấn luyện và đảm bảo an toàn điện. Việc tuân thủ không chỉ giúp doanh nghiệp tránh được các hình phạt pháp lý. Nó còn giúp xây dựng một môi trường làm việc chuyên nghiệp, có trách nhiệm.

Nâng cao hiệu suất lao động và uy tín doanh nghiệp

Môi trường an toàn giúp người lao động cảm thấy được bảo vệ và tập trung làm việc hơn. Từ đó cải thiện hiệu suất công việc. Ngoài ra, việc chủ động đầu tư vào công tác huấn luyện an toàn điện và bảo trì thiết bị cũng nâng cao uy tín của doanh nghiệp đối với đối tác, khách hàng và cộng đồng.

>> Xem thêm: 5 Quy Tắc An Toàn Điện Thiết Yếu Doanh Nghiệp Cần Nắm Rõ

Nhận diện các nguy cơ thường gặp khi sử dụng thiết bị điện

Để có thể phòng tránh hiệu quả, chúng ta cần nhận diện đúng các nguy cơ tiềm ẩn:

Thiết bị hư hỏng hoặc lỗi thời

• Dây dẫn bị hở, nứt, cách điện kém: Đây là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến rò rỉ điện và điện giật.

• Phích cắm, ổ cắm bị lỏng, cháy xém: Gây ra hồ quang điện, chập cháy tại điểm tiếp xúc.

• Thiết bị quá tuổi thọ: Các linh kiện điện bên trong đã lão hóa, dễ gây ngắn mạch.

Vận hành sai quy tắc an toàn

• Sử dụng thiết bị không đúng công suất: Cắm quá nhiều thiết bị công suất lớn vào một ổ cắm, gây quá tải, nóng chảy dây dẫn.

• Không ngắt nguồn điện trước khi sửa chữa: Hành động nguy hiểm nhất và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong tai nạn điện.

• Tiếp xúc với thiết bị khi tay ướt: Nước là chất dẫn điện, làm tăng nguy cơ điện giật.

Thiếu thiết bị bảo vệ an toàn

• Không có thiết bị đóng cắt bảo vệ (CB/Aptomat): Khi xảy ra sự cố (quá tải, ngắn mạch), không có cơ chế ngắt điện kịp thời.

• Thiếu hệ thống tiếp địa (nối đất): Thiết bị có vỏ kim loại không được nối đất, khi xảy ra chạm chập vỏ sẽ nhiễm điện, gây nguy hiểm cho người sử dụng.

• Thiếu thiết bị chống rò điện (ELCB/RCCB): Không phát hiện và ngắt dòng rò điện, đặc biệt quan trọng ở các khu vực ẩm ướt.

Các biện pháp đảm bảo an toàn khi sử dụng thiết bị điện toàn diện

Một chiến lược an toàn khi sử dụng thiết bị điện hiệu quả phải kết hợp giữa yếu tố kỹ thuật và con người.

Biện pháp kỹ thuật an toàn khi sử dụng thiết bị điện

Đây là biện pháp phòng ngừa tuyến đầu với việc lắp đặt hệ thống điện chuẩn mực:

• Lắp đặt Aptomat tổng và Aptomat nhánh phù hợp với công suất sử dụng.

• Sử dụng dây dẫn có tiết diện phù hợp, đảm bảo khả năng chịu tải.

• Ưu tiên lắp đặt thiết bị chống rò điện (ELCB hoặc RCBO) cho toàn bộ hệ thống hoặc các khu vực ẩm ướt (nhà bếp, WC, khu vực sản xuất có hơi nước).

Đồng thời cần kiểm tra và bảo trì định kỳ:

• Thường xuyên kiểm tra tình trạng dây dẫn, phích cắm, ổ cắm. Thay thế ngay lập tức các thiết bị có dấu hiệu hư hỏng, lão hóa.

• Đo kiểm tra hệ thống nối đất định kỳ để đảm bảo hiệu quả làm việc.

• Bảo dưỡng, vệ sinh thiết bị điện công nghiệp theo lịch trình của nhà sản xuất.

Đặc biệt cần sử dụng thiết bị chất lượng cao. Lưu ý chỉ mua và sử dụng các thiết bị điện, dây dẫn, vật tư từ nhà cung cấp uy tín, có chứng nhận tiêu chuẩn an toàn (như CE, TCVN).

Biện pháp về vận hành và quy trình

Về yếu tố con người, cần đào tạo và Huấn luyện chuyên sâu:

• Đây là biện pháp then chốt. Người lao động làm việc liên quan đến điện (vận hành, bảo trì, sửa chữa) phải được huấn luyện an toàn điện theo đúng quy định của Nhà nước và được cấp Thẻ an toàn điện.

• Nội dung huấn luyện gồm: kiến thức cơ bản về điện, nhận diện nguy cơ, biện pháp an toàn kỹ thuật, quy trình làm việc an toàn. Đặc biệt là được huấn luyện kỹ năng sơ cấp cứu người bị điện giật.

Quy tắc làm việc an toàn (LOTO – Lockout/Tagout) là bắt buộc áp dụng quy trình cắt điện và khóa/treo biển báo trước khi tiến hành bất kỳ công việc sửa chữa, bảo trì nào trên thiết bị điện. Điều này ngăn chặn việc người khác vô tình cấp điện trở lại.

Đồng thời cần sử dụng đầy đủ trang bị bảo hộ cá nhân (PPE). Bao gồm găng tay – ủng cách điện, thảm cách điện, mũ bảo hộ, kính bảo hộ chống hồ quang. Kèm theo đó là các dụng cụ cách điện chuyên dụng khi làm việc trực tiếp với nguồn điện. Lưu ý tuyệt đối không sử dụng thiết bị khi có dấu hiệu bất thường. Đặc biệt là khi phát ra tiếng ồn lạ, có mùi khét, nóng quá mức, hoặc có tia lửa điện. Ngắt nguồn ngay lập tức và báo cáo cho người có thẩm quyền.

Hành động khẩn cấp khi xảy ra tai nạn điện

Dù đã phòng ngừa cẩn thận, việc chuẩn bị cho tình huống khẩn cấp là điều bắt buộc. Bạn cần lưu ý 2 điều sau:

Tách nạn nhân khỏi nguồn điện

• Nguyên tắc số 1: Cắt nguồn điện ngay lập tức! Bằng cách ngắt cầu dao, Aptomat, hoặc rút phích cắm.

• Nếu không thể cắt nguồn, dùng vật liệu KHÔ, KHÔNG DẪN ĐIỆN để tách nạn nhân ra khỏi dây điện hoặc thiết bị. Các vật liệu có thể kể đến như: gậy gỗ khô, thanh nhựa, dây cao su.

• Lưu ý: Tuyệt đối không chạm trực tiếp vào nạn nhân khi họ vẫn còn tiếp xúc với nguồn điện.

Sơ cấp cứu nạn nhân bị điện giật

• Kiểm tra tình trạng hô hấp và tim mạch của nạn nhân.

• Nếu nạn nhân ngưng thở hoặc tim ngừng đập, tiến hành hô hấp nhân tạo và ép tim ngoài lồng ngực cho đến khi đội ngũ y tế chuyên nghiệp đến hoặc nạn nhân có dấu hiệu hồi tỉnh.

• Giữ ấm và đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Việc này được thực hiện ngay cả khi họ đã hồi tỉnh (vì có thể có tổn thương nội tạng).

>> Xem thêm: Đào Tạo An Toàn Vệ Sinh Lao Động: Giải Pháp Toàn Diện Bảo Vệ Nguồn Lực Phát Triển Doanh Nghiệp

Kết luận

Đầu tư vào huấn luyện an toàn khi sử dụng thiết bị điện là khoản đầu tư thông minh nhất mà doanh nghiệp có thể thực hiện để bảo vệ những nguồn lực quý giá nhất của mình. Hãy liên hệ với HTB ngay hôm nay để được tư vấn về khóa huấn luyện An toàn Điện phù hợp nhất cho doanh nghiệp của bạn!

• Địa chỉ: Số 84 ngõ 255 Lĩnh Nam, P. Vĩnh Hưng, Hà Nội

• Văn phòng giao dịch: LK14-TT2, 96-96B Nguyễn Huy Tưởng, P. Thanh Xuân Trung, Hà Nội

• Văn phòng tại Quảng Ninh: Lô HA 13-1 khu Little Việt Nam, P. Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh

• Hotline: 093 333 11 81

• Email: info@htblasafco.com